Kuzey Kıbrıs’tan bakıldığı zaman “örnek bir ekonomi” olarak görülen Güney Kıbrıs ekonomisi, Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Moody’s tarafından olumlu bir şekilde değerlendirilirken, Avrupa Komisyonu Güney Kıbrıs’taki yapılsal reformların devam ettirilmesini istedi. Kıbrıslı Rum Maliye Bakanı Yeorgiyadis ise “geçmişteki yanlış uygulamalara dönemeninin önemli olduğunu” vurguladı.
MOODY’S DEĞERLENDİRMESİ
Dünyanın önde gelen kredi derecelendirme kurumlardan olan Moody’s, Kıbrıs Rum ekonomisinin görünümünü istikrarlı seviyesinden pozitif seviyesine yükseltirken B-A-2 notunu korudu. Moody’s bu kararının sebebini, bankaların aktif kalitesindeki devam eden iyileşme ve beklentilerin ötesinde mali sağlamlığın güçlendirilmesiyle, ekonomideki tehlikelerin önemli ölçüde azalması olarak açıkladı. Moody’s, hükümetin politika eylemlerinin ve bankaların faaliyetlerinin, önümüzdeki 18 ay içinde büyük ihtimalle donuk kredilerin daha da azalmasına yol açacağının altını çizdi. “Kırmızı krediler” olarak isimlendirilen sorunlu krediler, toplam kredi portföyünün yaklaşık %30’unu oluşturuyor. Bu rakam, 2016 yılında %50 olduğunu ifade eden Moody’s, donuk kredilerin %20’nin altına düşmesi ve kamu borcunun %90’un altında sınırlandırılmasının, Kıbrıs Rum ekonomisinin daha da yükselmesine yol açabileceğini belirtti. Moody’s, kamu borcunun yılın sonuna kadar %97’ye ve 2023 yılının sonuna kadar %75’e gerileyeceğine dair görüş belirtti. Uluslararası kuruluş, Kıbrıs Rum ekonomisinin küçük ve göreceli olarak farklılaşmamış ekonomiden, artan devlet harcamalarından ve yüksek seviyedeki kamu ve özel borçtan dolayı ortaya çıkan kredi sorunlarıyla karşı karşıya olduğunu da kaydetti.
KOMİSYONUN DEĞERLENDİRMESİ
Kıbrıs Rum tarafına kurtarma kredisi veren troykaya öncülük eden Avrupa Komisyonu ise memorandum sonrası yapılan son denetimlerin tamamlanmasının ardından, Kıbrıs Rum ekonomisinin büyümesinin ve direncinin desteklenmesi için,
yapısal reformların hızlandırılması gerektiğine dikkat çekti. Avrupa Komisyonu, özellikle güçlü iç talep nedeniyle, düşük olsa da, güçlü kalkınmanın orta vadede devam etmesinin beklendiğini ve buna paralel olarak, kamu borcunun önümüzdeki yıllarda da azalmaya devam edeceğinin altını çizdi. Ancak borcun azalmasının sabitlenmesi için, kamu harcamalarında ekonomi yapılmasının büyük önem taşıdığı belirtildi. Avrupa Komisyonu, Genel Sağlık Sistemi, memur maaşlarından yapılan kesintilerle ilgili beklenen mahkeme kararı ve mali sektördeki tamamlanmamış yükümlülüklerle bağlantılı olan finansal tehlikelere dikkat çekti.
Kıbrıs Radyo Yayın Kooperasyonu’nun haberine göre Avrupa Komisyonu teknokratları, bankacılık sektöründeki konsolidasyon ve donuk kredilerin azaltılması konusunda tatmin edici ilerleme gözlemlediğini belirtti ancak önemli zorlukların var olmaya devam ettiğini vurguladı. Uzmanlar, özellikle konut kredilerinde kriterlere uygunluk konusunda çok sıkı davranılması ve borcun ödenmesinin yeniden gecikmesi durumunda haciz prosedürlerinin hızlı bir şekilde uygulanması gerektiğini kaydettiler.
YEORGİYADİS’İN YORUMU
Kıbrıs Rum Maliye Bakanı Haris Yeorgiadis ise, Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Moody’s’in kararını “her pozitif değerlendirmenin önemi olduğunu” belirterek yorumladı.
Hedefin ekonominin gidişatını istikrarlı tutmak ve geçmişteki yanlış uygulamalara geri dönmemek olduğunun altını çizen Yeorgiyadis, kamu sektöründeki maaşlarla ilgili beklenen mahkeme kararından da doğabilecek tehlikelerin bulunduğuna değindi.